Enkelvoudige aselecte steekproef

Bij een enkelvoudige aselecte steekproef (ook wel random sampling) kies je willekeurig een groep mensen uit de populatie als steekproef. Elk lid van de populatie heeft evenveel kans om voor de steekproef geselecteerd te worden. Dit is de simpelste manier om een aselecte steekproef te trekken. Lees hieronder hoe je bij een enkelvoudige aselecte steekproef te werk gaat en wat de voor- en nadelen van deze selectiemethode zijn.

Een enkelvoudige aselecte steekproef houdt in dat je willekeurig leden van de onderzoekspopulatie kiest voor je steekproef, waarbij ieder lid evenveel kans maakt om onderdeel te worden van de steekproef. Deze vorm van steekproefselectie levert een hoge interne en externe validiteit op, omdat je objectief en zonder handmatige selectie bepaalt wie wel en niet deel uitmaakt van de steekproef.

Meestal is het nodig om een steekproef te trekken om uitspraken te kunnen doen over de hele onderzoekspopulatie. Met een enkelvoudige aselecte steekproef kun je de invloed van mogelijk meespelende variabelen die zijn ontstaan door de steekproefselectie zoveel mogelijk beperken.

In de praktijk is deze steekproefmethode het meest geschikt als je een kleine onderzoekspopulatie hebt die je eenvoudig in zijn geheel kunt onderzoeken. Ook als je veel tijd en/of middelen beschikbaar hebt, is deze vorm van steekproefselectie passend.

Bovendien heb je bij een enkelvoudige aselecte steekproef een goede externe validiteit, op voorwaarde dat je een steekproef kiest die groot genoeg is. In dat geval is de steekproef een goede representatie van de hele populatie.

Stel: jouw populatie bestaat uit vwo-docenten Nederlands uit heel Nederland. Dan kunnen allerlei variabelen je resultaten beïnvloeden wanneer je alleen docenten uit je eigen regio selecteert. Bij een enkelvoudige aselecte steekproef is die kans minder groot. Je selecteert de proefpersonen immers volledig willekeurig. Dat zorgt voor een goede interne validiteit. Je maakt dan een lijst van alle Nederlands-docenten op vwo-niveau in Nederland en bepaalt vervolgens willekeurig wie van hen je benadert.

Een enkelvoudige aselecte steekproef is dus een valide vorm van steekproefselectie. Er kleven wel ook een paar nadelen aan dit type steekproef:

• Je moet een volledige lijst hebben van alle leden van de populatie. Dat is niet altijd mogelijk.
• Ieder lid van de populatie moet bereid en bereikbaar zijn om aan het onderzoek deel te nemen.
• Het kost veel tijd om bij een steekproef die groot genoeg is alle data te verzamelen.
• Wellicht ben je er ook veel middelen aan kwijt, zowel aan het maken van de lijst als aan de dataverzameling.

Een enkelvoudige aselecte steekproef is één van de verschillende manieren om een aselecte steekproef te selecteren. Voor elk type aselecte steekproef geldt dat elk lid van de populatie een even grote kans heeft om tot de selectie voor de steekproef te behoren. Andere vormen van een aselecte steekproef zijn een systematische steekproef, een geclusterde steekproef, een gestratificeerde steekproef en een getrapte steekproef.

• Bij een systematische steekproef kies je leden uit de steekproef op basis van een interval. Je selecteert bijvoorbeeld elke vijfde, tiende of twintigste persoon van je steekproef.
• Een geclusterde steekproef betekent dat je de steekproef willekeurig verdeelt in clusters, omdat het niet mogelijk is om een steekproef uit de totale populatie te trekken. Vervolgens kies je een paar clusters uit die je steekproef vormen. Dit is bijvoorbeeld handig als je een steekproef hebt die verspreid is over heel Nederland. Je kiest dan bijvoorbeeld willekeurig een paar regio’s om daar onderzoek te doen.
• Een gestratificeerde steekproef betekent dat je de populatie opsplitst in groepen (bijvoorbeeld op basis van leeftijd, woonplaats of gender) en vervolgens uit die groepen willekeurig mensen selecteert. Dit is een passende methode als je onder andere een evenredige verdeling van mensen uit heel Nederland, uit een regio of van mensen uit verschillende leeftijdsklassen wilt hebben in je steekproef.
• Een getrapte steekproef betekent dat je een combinatie van steekproefmethoden toepast. Je doet bijvoorbeeld eerst een gestratificeerde steekproef en trekt vervolgens uit die groep een enkelvoudige aselecte steekproef.

Een aselecte enkelvoudige steekproef trek je op de volgende manier:

1. Bepaal de onderzoekspopulatie die je wilt onderzoeken. Breng elk lid van de populatie in kaart en verzamel ook de contactgegevens van de populatieleden. Zorg ervoor dat je iedereen kunt bereiken.
2. Stel vast hoe groot de steekproef moet zijn. Hoe groter de steekproef, hoe hoger de validiteit. Wel brengt een grotere steekproef ook meer kosten en een hogere tijdsinvestering met zich mee. Vaak bepaal je de steekproefgrootte aan de hand van het betrouwbaarheidsniveau en de foutmarge. Vaak kies je voor een betrouwbaarheidsmarge van 95% en een foutmarge van 5%. Gebruik eventueel deze steekproefcalculator om te bepalen hoe groot jouw steekproef moet zijn.
3. Maak een willekeurige steekproefselectie. Het is het eenvoudigst om dit te doen met een random number generator. Ken daarvoor elk lid van je steekproef een willekeurig nummer toe en laat vervolgens de generator bepalen welke precieze leden van de populatie tot je steekproef gaan behoren.
4. Start met de dataverzameling. Als je weet wie tot je steekproef behoren, kun je de data gaan verzamelen. Let op: het kan je resultaten vertekenen als er leden van je steekproef uitvallen of hun deelname beëindigen.
5. Beschrijf in het methodehoofdstuk hoe je de steekproefselectie hebt gemaakt, uit hoeveel mensen je steekproef bestond en tegen welke obstakels je eventueel bent aangelopen. Let op: vermeld daarom altijd eventuele uitval van participanten in het methodehoofdstuk. Benoem in het discussiehoofdstuk hoe de steekproefselectie je resultaten mogelijk heeft beïnvloed.

In onze kennisbank hebben we nog veel meer artikelen staan over steekproeven. Lees op onze site bijvoorbeeld ook wat het verschil tussen een steekproef en een populatie is en wat een selecte en aselecte steekproef zijn. Wil je weten welke methoden van dataverzameling er bestaan voor als je steekproef helder is? Lees dan ons artikel over onderzoeksmethoden.