Een systematische steekproef is één van de manieren om een aselecte steekproef te trekken. Je selecteert bij dit type steekproef systematisch elk zoveelste lid van de onderzoekspopulatie. Oftewel: je geeft alle leden van de populatie een willekeurig nummer, bepaalt een interval en selecteert dan bijvoorbeeld elk vijfde, tiende of twintigste lid van de populatie voor de steekproef. Hoe werkt dat precies en wat zijn de voor- en nadelen van de selectiemethode? We vertellen je er meer over.
Wat is een systematische steekproef?
Een systematische steekproef is een willekeurige manier van steekproeftrekking: een aselecte steekproef dus. Bij een systematische steekproef bepaal je van tevoren een interval en geef je alle leden van de populatie een cijfer. Vervolgens bepaal je met het interval welke leden uit de populatie tot je steekproef gaan behoren.
Dit houdt in dat je bijvoorbeeld elk vijfde, elk tiende of elk honderdste lid van je populatie selecteert. Zo kom je tot een representatieve steekproef om straks conclusies te kunnen trekken over de hele onderzoekspopulatie.
Wat zijn de voordelen van deze steekproefmethode?
Deze vorm van steekproeftrekking heeft de volgende voordelen:
- Je hebt een hoge validiteit doordat je de leden van je populatie willekeurig kiest.
- De methode is ook bruikbaar als je niet de volledige populatie in kaart hebt. Zo kun je elke tiende bezoeker aan een tandartsenpraktijk ondervragen. Dan is een volledige lijst van alle patiënten van die tandarts niet nodig.
- Deze vorm van steekproeftrekking is eenvoudiger en minder tijdrovend dan andere manieren om een aselecte steekproef te trekken.
Er bestaan ook andere manieren om een aselecte steekproef te trekken. De bekendste voorbeelden zijn de enkelvoudige aselecte steekproef, gestratificeerde steekproef en geclusterde steekproef.
Wanneer is een systematische steekproef passend?
Als je hoge validiteit belangrijk vindt, maar tegelijkertijd niet te veel tijd kwijt wilt zijn aan je steekproefselectie, is een systematische steekproef passend. Voor een systematische steekproef is het wel belangrijk dat je toegang hebt tot een vrij groot deel van de populatie.
Let op de volgorde van de lijst
Als je op deze manier een steekproef trekt, moet je goed kijken naar de volgorde van de lijst. Meestal is een willekeurige volgorde van de lijst passend. Dat sluit aan op het idee van een aselecte steekproefselectie en biedt meer validiteit.
Als je mensen uit alle leeftijden in je steekproef wilt hebben, kan het helpen om mensen van jong naar oud te ordenen. Het interval zorgt er dan voor dat je een evenredige verdeling van de verschillende leeftijden hebt.
Hoe trek je een systematische steekproef?
Een systematische steekproef samenstellen doe je in een paar stappen:
- Bepaal wie je onderzoekspopulatie is en baken deze zo helder mogelijk af.
- Stel de steekproefgrootte vast. Bepaal hoeveel mensen je nodig hebt voor de steekproef om een valide onderzoek te kunnen doen. Gebruik hiervoor eventueel een steekproefcalculator. Je moet je dan van tevoren verdiepen in jouw gewenste betrouwbaarheidsniveau (vaak 95%), de foutmarge (vaak 5%) en de verwachte grootte van de populatie.
- Kies het interval. Dus bepaal of je bijvoorbeeld elk tiende of elk twintigste lid van je populatie kiest. Het juiste interval kies je door de verwachte populatieomvang te delen door de benodigde steekproefgrootte.
- Selecteer de deelnemers. Dit kun je op twee manieren doen. Je kunt eerst een lijst van alle leden van de populatie opstellen en dan contact opnemen met de geselecteerde leden. Een andere optie is dat je elk Xde lid van de populatie vraagt om deel te nemen, bijvoorbeeld elke tiende patiënt die de tandartsenpraktijk bezoekt. Je stelt dan ter plekke een steekproef samen. Een lijst van de totale populatie is niet nodig.
Verzamel de data. Ga nu aan de slag met de dataverzameling, bijvoorbeeld in de vorm van een experiment, enquêtes of interviews. Zo kom je tot de gegevens die je nodig hebt om straks de onderzoeksvraag te beantwoorden.
Meer weten over dataverzameling?
Bij data verzamelen en onderzoek doen komt veel kijken. Lees je daarom van tevoren goed in. Een goede voorbereiding is het halve werk! In onze kennisbank vind je veel nuttige artikelen rondom onderzoek doen. Lees bijvoorbeeld ook onze artikelen over deze onderwerpen: