Wat is plagiaat?

Plagiaat betekent dat je (bewust of onbewust) ideeën of werk van iemand anders overneemt zonder correcte bronvermelding. Daarmee schendt je het intellectuele eigendom van die persoon. Plagiaat is in je scriptie of essay dan ook streng verboden. Het kan je een onvoldoende of zelfs een schorsing van je studie opleveren. Niet wat je wilt! Maar wat is plagiaat precies en hoe herken je het?

Plagiaat is dus dat je uit werk van iemand anders ideeën of zelfs letterlijke zinnen overneemt, zonder netjes naar die bron te verwijzen. Citeren en parafraseren mag zeker. Wel is het belangrijk om dat volgens de juiste regels (bijvoorbeeld de APA-regels of de Leidraad voor juridische auteurs) te doen en er een bronvermelding bij te zetten. Anders lijkt het onterecht alsof het jouw woorden of ideeën zijn.

Over het algemeen kan er plagiaat ontstaan op twee manieren. Ten eerste is er sprake van plagiaat als je teksten woord voor woord overneemt en daarbij geen bronvermelding zet. Ten tweede spreek je van plagiaat als je teksten parafraseert (en dus wel eigen woorden gebruikt) zonder daarbij de juiste bron te vermelden.

Plagiaat kan op meerdere manieren voorkomen. In een ander artikel kun je meer lezen over vormen van plagiaat. We lichten in dit artikel graag toe hoe plagiaat eruit kan zien met een paar voorbeelden:

• De ernstigste vorm van plagiaat is dat je een tekst inlevert die in zijn geheel door iemand anders is geschreven. Dat geldt bijvoorbeeld als je het werk van iemand anders inlevert en doet alsof dit jouw eigen essay of scriptie is.
• Je neemt zinnen of zinsdelen uit een andere tekst letterlijk over zonder aanhalingstekens te gebruiken. (Je mag tekst letterlijk overnemen, maar je moet dan wel aanhalingstekens gebruiken en daarmee de tekst als citaat markeren.) 
• Je parafraseert een tekst (zonder bronvermelding), maar kiest daarbij onvoldoende je eigen woorden. Daardoor lijkt de tekst te veel op het origineel. (Dit vang je op door te kiezen voor citeren met bronvermelding of door de informatie meer in je eigen woorden op te schrijven.)
• Je citeert te veel tekst en voegt daar weinig eigen tekst aan toe. Het is gebruikelijk dat citaten hooguit 40 woorden lang zijn. Wees dus selectief in welke tekst je wel en niet citeert.
• Je vertaalt een tekst uit een andere taal letterlijk naar het Nederlands en presenteert dit (zonder bronvermelding) als jouw eigen woorden.
• Je hergebruikt teksten die je eerder hebt ingeleverd voor andere opdrachten en markeert de tekst daarom niet als citaat. Dit geldt als zelfplagiaat. (Je kunt dit oplossen door je eerdere tekst te citeren of parafraseren en daarbij je eerder aangeleverde opdracht als bron te vermelden.)
• Je bronvermelding is niet correct, waardoor de lezer niet kan ontdekken waar je informatie vandaan hebt gehaald. (Los dit op door onze bronnengenerator te gebruiken of door een bronnencheck te laten doen door onze editors.)
• Ook als je je scriptie laat schrijven door een ghostwriter is er sprake van plagiaat. Je hebt uiteraard kans dat je onderwijsinstelling hier niet achterkomt, maar de gevolgen zijn groot als jouw begeleider of docent dit wel ontdekt. Schrijf altijd je scriptie zelf. Bekijk onze tips voor het schrijven van je scriptie als je daar niet uitkomt.

Vrijwel elke opdracht die je inlevert, dus ook je scriptie, wordt gecheckt op plagiaat. Veel hogescholen en universiteiten doen dit met een plagiaatchecker, zoals Turnitin. Deze tool controleert automatisch in hoeverre jouw opdracht of scriptie overlapt met miljarden andere bronnen. Zo kan je onderwijsinstelling plagiaat snel opsporen.

Als er inderdaad sprake is van plagiaat, kan dat consequenties hebben. Soms zijn dat milde consequenties, zoals dat je een deel van de tekst moet aanpassen. In andere situaties heeft het grotere gevolgen, zoals  een onvoldoende voor je scriptie. In ernstige gevallen kun je zelfs geschorst worden.

We delen in een ander artikel meerdere tips om plagiaat te voorkomen. Over het algemeen kun je het volgende doen om niet per ongeluk plagiaat te plegen:

• Noteer direct bij het aanhalen van een bron welke bron je hebt gebruikt (en eventueel ook om welke pagina het gaat).
• Volg de regels voor citeren en parafraseren op.
• Probeer zoveel mogelijk te parafraseren, en kies daarbij duidelijk je eigen woorden. Een website als Synoniemen.net kan je daarbij helpen.
• Sla alle gebruikte bronnen op, zodat je ze eenvoudig kan terugvinden.
• Hanteer de bronvermeldingsregels voor jouw opleiding. Gebruik onze gratis bronnengenerator voor APA of voor de Leidraad van Juridische Auteurs om zeker te weten dat je dit goed aanpakt.

Wil je er zeker van zijn dat in jouw scriptie of essay geen sprake is van plagiaat? Laat dan onze plagiaatchecker je document controleren. We maken hiervoor gebruik van Turnitin. Deze tool vergelijkt jouw document met miljarden andere documenten en geeft je direct zicht op mogelijk plagiaat. Zo kun jij dit nog aanpassen vóór het inleveren.

Lees hieronder meer over de plagiaatcheck of upload direct je document om de check te starten.