Hypotheses voor je scriptie opstellen? Zo doe je dat!

Voordat je onderzoek gaat doen voor je scriptie, moet je eerst hypotheses opstellen. Dit zijn voorspellingen die je doet over de uitkomsten van je onderzoek. Het onderzoek moet vervolgens uitwijzen of die verwachtingen kloppen met de werkelijkheid. Het is belangrijk om goede hypotheses op te stellen voordat je met je onderzoek start. Hoe je dat doet, hypotheses voor je scriptie opstellen? Wij laten het je zien, aan de hand van een aantal voorbeelden van hypotheses.

De betekenis van een hypothese is als volgt: het is een voorspelling van de verwachte uitkomsten in je onderzoek. Je geeft bijvoorbeeld aan welke relatie je verwacht tussen twee variabelen of welke verschillen je tussen twee groepen verwacht te zien.

Die hypothese ga je vervolgens toetsen via een passende onderzoeksmethode. Dat kan bijvoorbeeld een experiment zijn. Aan de hand van dat onderzoek kun je de hypothese straks aannemen (als het onderzoek de hypothese bevestigt) of juist verwerpen (als de onderzoeksresultaten de hypothese niet bevestigen).

Hypotheses zijn gebaseerd op je onderzoeksvraag en deelvragen. Je doet hiermee een voorspelling voor het antwoord op de deelvragen. Daarbij voorspel je vaak iets over de relatie tussen een onafhankelijke en een afhankelijke variabele.

Er bestaan grofweg drie soorten hypotheses. Sommige hypotheses gaan over oorzaak-gevolg, andere over de samenhang tussen variabelen en sommige hypotheses zoomen in op de verschillen tussen twee onderzoekspopulaties.

Dit zijn mogelijke voorbeelden van hypotheses:

• Causaal verband:

1. Als 55+ers elke dag 15 minuten meer bewegen, dan heeft dat positieve gevolgen voor hun algemene welzijn.
2. Als groep 8-leerlingen met dyslexie persoonlijke begeleiding krijgen, dan halen zij hogere scores op de CITO-toets.

• Verschil:

1. Psychologiestudenten die hun telefoon niet gebruiken tijdens colleges halen hogere tentamencijfers dan psychologiestudenten die hun telefoon wel gebruiken.
2. Studenten die roken gebruiken vaker drugs dan studenten die niet roken.

• Samenhang:

1. Een gezond ontbijt eten bevordert de concentratie van economiestudenten tijdens colleges vóór 12 uur.
2. Dagelijks het NOS-nieuws kijken zorgt voor een negatiever beeld van de toekomst onder 18-jarige jongeren.

Hypotheses opstellen voor je scriptie doe je altijd op basis van je onderzoeksvraag. Hiervoor doorloop je de volgende drie stappen.

1. Krijg je onderzoeksvraag helder

De hypotheses vloeien voort uit je hoofdvraag. Beslaat jouw hoofdvraag een groot aantal elementen, dan formuleer je daarnaast vaak deelvragen. In dat geval zoomen je deelvragen in op die losse elementen.

In je onderzoeksvraag komen de variabelen terug die voor jouw scriptie van belang zijn. Om voor jezelf helder te maken welke relaties jij tussen die variabelen verwacht en hoe de variabelen met elkaar samenhangen, kun je een conceptueel model maken. Dat is een visuele weergave van de samenhang tussen de variabelen.

2. Oriënteer je op bestaande literatuur

De hypotheses voor je scriptie moeten altijd gebaseerd zijn op eerder onderzoek. Daarvoor doe je literatuuronderzoek in boeken, artikelen en andere literatuur die al te vinden is rondom jouw onderzoeksonderwerp.

Vaak zal je zien dat eerdere literatuur een iets andere insteek gebruikt dan jij. Als het goed is, is jouw onderzoek immers anders dan bestaand onderzoek. Wel kunnen bevindingen uit gerelateerd onderzoek je helpen om een voorspelling te doen voor jouw onderzoek.

Bespreek de bevindingen uit eerdere literatuur in je theoretisch kader, uiteraard inclusief correcte bronvermeldingen.

Je hebt nu je onderzoeksvraag of deelvragen helder en je kent de resultaten uit eerdere literatuur. Kijk of je op basis van die resultaten een eerste voorspelling kunt doen voor het antwoord op je onderzoeksvraag of -vragen. Noteer je verwachtingen eerst in klad voor jezelf en gebruik dat kladje om de hypotheses voor je scriptie op te stellen.

Zorg ervoor dat in je hypotheses in elk geval deze elementen terugkomen:

• Onder welke groep(en) doe je onderzoek?
• Welke variabelen komen in je onderzoek terug?
• Welke uitkomst verwacht je?
• Om wat voor type relatie verwacht je dat het gaat (oorzaak-gevolg, verschil of samenhang)?

De vorm van de hypothese staat niet vast. Wel zie je bij hypotheses rondom een oorzaak-gevolgrelatie vaak een zinsconstructie met “Als…, dan…”.

De voorbeelden van hypotheses hierboven kunnen je helpen om je hypotheses correct op te stellen.

Na het opstellen van je hypotheses is het tijd om de hypotheses te toetsen. Je gaat dus onderzoeken of de onderzoeksresultaten je verwachtingen wel of niet bevestigen. Zo kun je uiteindelijk elke hypothese bevestigen of juist verwerpen. Hiervoor is het overigens wel belangrijk om de variabelen te operationaliseren (dus meetbaar te maken).

Ga je de hypotheses toetsen met een statistische analyse? Dan stel je voor elke hypothese twee varianten op:

1. De nulhypothese (H₀): de verwachting dat er geen relatie is tussen de variabelen.
2. De alternatieve hypothese (H₁): de verwachting dat er wel een relatie tussen de variabelen bestaat.

Voorbeeld nulhypothese en alternatieve hypothese

Stel: jouw onderzoeksvraag is “Welk verband bestaat er bij psychologiestudenten in Nederland tussen roken en het gebruik van drugs?”. Een deelvraag die je daarbij hebt geformuleerd, is “Gebruiken psychologiestudenten in Nederland die roken ook vaker drugs?”. Daarbij kun je de volgende hypotheses opstellen:

1. Nulhypothese: psychologiestudenten in Nederland die roken gebruiken net zo vaak drugs als psychologiestudenten die niet roken.
2. Alternatieve hypothese: psychologiestudenten in Nederland die roken gebruiken vaker drugs dan psychologiestudenten die niet roken.

Vervolgens ga je met de gekozen onderzoeksmethode deze hypotheses toetsen. Dit kan bijvoorbeeld zijn in de vorm van interviews, enquêtes of literatuuronderzoek.

In de conclusie geef je vervolgens aan of de hypotheses zijn bevestigd of verworpen door je onderzoek. Aan de hand daarvan kun je de onderzoeksvraag en/of deelvragen beantwoorden.

Je scriptie bevat nogal veel onderdelen, en dan is het ook nog eens belangrijk dat je elk onderdeel op de juiste plek in de scriptiestructuur bespreekt. Hoe voorkom je dat je dingen over het hoofd ziet of dat de rode draad ontbreekt? Daar helpen onze editors je bij.

De AthenaCheck-editors kunnen je scriptie nakijken op taal, structuur en/of rode draad. Je krijgt feedback op al die onderdelen, zodat jij straks de best mogelijke versie van je scriptie inlevert. Bekijk onze nakijkdiensten en upload je document. Dan helpen wij je verder.